سفر یک روزه رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه به تهران، بازتاب گسترده ای در رسانه های این کشور دارد و این سفر را با عناوینی چون فراخوان تاریخی مشترک برای متوقف کردن خون ریزی ها در خاورمیانه برای مخاطبان خود منعکس کرده اند – آنکارا – ایرنا

به گزارش ایرنا، اردوغان روز گذشته در راس هیاتی بلندپایه و درحالی که شش تن از وزرای دولت آنکارا وی را همراهی می کردند به تهران سفر کرد و با حسن روحانی رئیس جمهوری و رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کرد.

در جریان این سفر هشت سند همکاری نیز بین دوکشور به امضا رسید.

رسانه های ترکیه که پیشتر سفر اردوغان به تهران را به دنبال اظهارات تند وی علیه ایران، به عنوان سفری حساس ارزیابی کرده بودند، به دنبال این سفر و برگزاری مراسم استقبال گرم از وی و مذاکرات صمیمی بین مقامات بلند پایه دو کشور را، مثبت و سازنده ارزیابی کرده و در دو بخش سیاسی و اقتصادی به نتایج این سفر پرداخته اند.

رسانه های اجتماعی ترکیه نیز شاهد بحث های گسترده کاربران می باشد.

پروفسور حسین باغجی رئیس کرسی روابط بین المللی دانشگاه خاورمیانه آنکارا نیز نیز در تحلیلی از سفر اردوغان به ایران در صفحه فیس بوک خود نوشته است: گرچه برخی رسانه ها سفر اردوغان به تهران را گاز محور نشان داده اند، ولی آرایش توازنی در معادلات مربوط به تحولات منطقه تعیین کننده شد.

او با اشاره به کنفرانس مطبوعاتی مشترک اردوغان و روحانی نوشته است: روحانی چندان به فراخوان اردوغان در خصوص کاهش نرخ گاز صادراتی توجهی نکرد ولی باید گفت: جوی که اظهارات اردوغان در آستانه سفر به تهران ایجاد کرده بود، به مذاکرات منعکس نیافت و دو طرف در مقابل افکار عمومی جهان که به مذاکرات زوم کرده بود، پیام تعامل داند.

باغجی نوشته است: اردوغان در تهران برخلاف سیاستمدارای که به اعتماد به نفس خود می بالد، نمودی از یک سیاستمدار با وقار و مذاکره محور از خود نشان داد و پیامهای نرم و دیپلماتیک ارایه داد.

او با اشاره به اینکه ایران تمایلی به گذار به پول ملی در مبادلات تجاری با ترکیه نشان نمی دهد، نوشته است: ایران به دلار بیشتر احتیاج دارد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه روحانی نیز میهمان نوازی خود را نشان داد و در احترام به اردوغان کوتاهی نکرد، افزود: در واقع باید گفت که شرایط زمانی و مکانی، دو کشور را به تعامل و نزدیکی بیشتر وادار می کند و دولتمردان نیز نمی توانند برخلاف آب پارو بزنند.

باغجی مدعی شده است که تجدید نظر ایران در نرخ گاز صادراتی به ترکیه به نفع هر دوکشور است و ایران در آینده می تواند از ترکیه برای ترانزیت نفت و گاز خود به غرب استفاده کند.

کنعان چامورجو ایرانشناس و کارشناس مسائل خاورمیانه نیز در تحلیلی از رویکرد برخی از رسانه های نزدیک به دولت آنکارا از دستاوردهای سفر اردوغان به تهران انتقاد کرده و نوشته است: اظهارات اردوغان در تهران مبنی بر اینکه بدون توجه به شیعه و سنی، آنهایی که کشته می شوند، همه مسلمانند و دوطرف باید با مذاکره و مشورت این خونریزی ها در منطقه را متوقف کنند، با اررش خوانده و نوشته است که این رویکرد اگر درست باشد می تواند آنکارا را از خطاهای استراتژیک گذشته در خصوص سوریه و عراق باز گردانده و مانع از ورود کورکورانه آنکارا به ماجراجویی های کشورهای مرتجع عربی در منطقه به ویژه در یمن شود.

روزنامه حریت نیز در صفحه نخست شماره امروز خود با چاپ تصویری از مراسم استقبال روحانی از اردوغان در حالی که هر دو رئیس جمهوری دست به دست هم حرکت می کنند، عنوان «بیائید در سوریه میانجی گیری کنیم» را برای گزارش خبری خود انتخاب کرده است.

حریت با اشاره به کنفرانس مطبوعاتی مشترک روحانی و اردوغان نوشت: اردوغان در این نشست با تاکید بر اینکه بدون توجه به مقوله شیعه و سنی در منطقه، گفت که این همه انسان کشته می شود که قبول آن ممکن نیست و ما باید با یک نگاه انسان محور، راه حل متوقف سازی این خونریزیها را از طریق مذاکره و مشورت بین خود بیابیم.

حریت که در صفحه داخلی خود یک صفحه کامل را به بازتاب این سفر اختصاص داده با عنوان «اگر ایران نرخ گاز را کاهش دهد، گاز بیشتری از ایران می خریم» به نقل از اردوغان نوشته است: ترکیه اکنون گرانترین گاز را از ایران وارد می کند. اگر ایران نرخ گاز را کاهش دهد، ما گاز بیشتری از ایران وارد خواهیم کرد.

این روزنامه با اشاره به پیشنهاد اردوغان به ایران برای گذر به پول ملی در مبادلات بازرگانی بین دو کشور در تحلیلی به امکان چنین رویکردی در تجارت بین ایران و ترکیه پرداخته و به نقل از اوغور گورسس تحلیلگر مسائل اقتصادی نوشته است: با توجه به نامتوازن بودن مبادلات تجاری بین دوکشور که حدود ۱۰ میلیارد دلار آن را صادرات ایران به ترکیه و ۴ میلیارد دلار آن را صادرات ترکیه به ایران تشکیل می دهد، در شرایط موجود امکان گذار به واحد پول ملی در تجارت دو کشور دشوار دیده می شود.

گورسس با اشاره به اینکه پیش از هر کس، صادرکنندگان ترکیه چنین رویکردی را نمی پذیرند، نوشته است: نظام ارزی در ایران و اختلاف بین نرخ بانک مرکزی و نرخ ارز در بازار آزاد و غیر کانورتبیل (رایج نبودن در معاملات بین المللی) بودن ریال ایران و افزون بر این تحریم های بین المللی علیه ایران، مانع جدی بر سر راه عملی شدن این پیشنهاد دیده می شود.

او در همین حال نوشته است: شاید بانک های مرکزی دو کشور روی نرخ مشخصی در لیرترک – ریال به توافق برسند و بتوانند حداقل به طور محدود و یا مشمول کردن بخشی از تجارت دو کشور به معامله با پول ملی، گام اول را در این راه بردارند.

روزنامه ملیت نیز با عنوان درشت فراخوان مشترک در صفحه نخست خود نوشته است، در گفت و گوهای اردوغان و روحانی در تهران، متوقف سازی خونریزی ها در یمن برجسته شد و دو طرف برای اینکار تصمیم گرفتند کارگروهی را بین دو کشور تشکیل داده و با تشکیل مکانیزمی برای حل مشترک مساله یمن تلاش کنند.

این روزنامه دو صفحه کامل شماره امروز خود را به بررسی دستاوردهای سیاسی و اقتصادی سفر اردوغان اختصاص داده و در بخش سیاسی نوشته است: موضوع بحران یمن که پیش از سفر اردوغان به تهران به خاطر اظهارات وی علیه ایران، مشکل ساز شده بود، حل شد و دو طرف تصمیم گرفتند در خصوص حل این بحران تشریک مساعی داشته باشند.

این روزنامه با اشاره به ترکیب هیات اردوغان در سفر فشرده یک روزه به ایران نوشته است: حاکان فیدان رئیس سازمان اطلاعات ترکیه (میت) نیز در این سفر حضور داشت و در دیدارهای اردوغان با روحانی و رهبر انقلاب اسلامی ایران شرکت داشت.

سامی کهن مفسر سیاست خارجی این روزنامه نیز در مطلبی با عنوان چرا ایرانیان به وجد آمدند، نوشته است: بلافاصله بعداز حصول تفاهم سیاسی بین ایران و غرب در لوزان، مردم در ایران به خیابانها ریخته و این تفاهم را جشن گرفتند.

وی با طرح این سووال که ایرانیان چه چیزی را جشن گرفته اند، می نویسد: تفاهم حاصل شده در لوزان در پی مذاکرات بسیار دشوار دیپلماتیک و براساس یک درک برد – برد حاصل شده است. یعنی هر دو طرف از این دستاورد خرسند هستند. ولی شادی و نشاط ایرانیان عوامل دیگری نیز دارد. ایرانیان دیدند که تیم دیپلماسی این کشور به تنهایی در قبال شش کشور قدرتمند جهان ایستاد. تیم دیپلماسی ایران ماهها بطور ماهرانه و استادانه این مذاکرات دشوار را پی گرفتند. در پایان تعهدی را دادند که از همان اول می دادند یعنی نساختن بمب اتم. در مقابل توانستند حق کشور خود را در ادامه برنامه صلح آمیز هسته ای حفظ کنند و افزون بر این تایید جامعه بین المللی را نیز در این زمینه بگیرند و زمینه رفع تحریم ها را فراهم کنند.

وی نوشته است: اما برای مردم آنچه مهم است لغو تحریم هاست.

سامی کهن با تصریح کرده است که در این موفقیت بدون شک اجرای سیاستهای سازنده و تعامل گرای روحانی با جامعه جهانی بر خلاف محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری پیشین ایران تعیین کننده شد. روحانی در حال صلح و تعامل با جامعه جهانی را آرزو داشت و اینک آن را به فعل تبدیل می کند.

ملیت در صفحه دیگر نیز به دستاوردهای اقتصادی سفر اردوغان پرداخته و گلایه اردوغان از ایران را در خصوص خرید گرانترین گاز ترکیه برجسته کرده و به نقل از وی نوشته است: اگر ایران نرخ گاز را کاهش دهد، گاز بیشتری از ایران خواهیم گرفت.

ملیت با برجسته کردن این سخنان روحانی که گفته است دو طرف در خصوص توسعه همکاریهای اقتصادی اتفاق نظر دارند، به انعقاد هشت سند همکاری بین ایران و ترکیه اشاره کرده است.

پروفسور گونگور اوراس تحلیل گر مسائل اقتصادی نیز در این روزنامه با عنوان تحولات ایران برای ترکیه حایز اهمیت است، می نویسد: ایران و ترکیه قدرت های مهم منطقه هستند. در دوره پیش رو این دوکشور نقش تعیین کننده ای در خاورمیانه خواهند داشت. اما ایران جایگاه متفاوتی دارد. هم دارای ذخایر غنی زیر زمینی است و هم نیروی انسانی خبره ای دارد که این کشور را تبدیل به قدرت هسته ای کرده است. در مقابل ترکیه نه نفت و گاز دارد و نه قدرت غنی سازی اورانیوم را دارد. غرب به تحریک اسراییل در ۵ سال اخیر اعمال فشار شدیدی از جانب تحریم ها بر ایران داشت که در خاتمه مذاکرات دشوار بین ایران و غرب و تعهد ایران مبنی بر اینکه بمب اتم نخواهد ساخت، توافق حاصل شده است. با این تصمیم موانع بر سر راه ایران برداشته می شود و این برای ترکیه مهم است که در آینده می تواند با قدرت فزاینده ایران در منطقه مواجه شود.

اوراس در ادامه مطلب طولانی خود با اشاره به کیفیت خوب آموزش در ایران و مقایسه آن با کاستی های آموزشی در ترکیه نوشته است: سهم دولت در اقتصاد ۴۰ درصد و سهم بنیادهای وابسته به دولت ۴۵ درصد و سهم بخش خصوصی ۱۵ درصد است.ایران قدرت و ظرفیت عظیمی را در پتروشیمی و صنعت نفت و گاز دارد و به رغم تحریم های سخت توانسته است تا بحال مقاومت کند. لذا ترکیه در تنظیم روابط با چنین قدرتی باید توجه داشته و به توسعه هرچه بیشتر مناسبات اقتصادی و تجاری با ایران بیاندیشد.

بازگشت